نشریه تکنولوژی گاز
آیین‌نامه اخلاق علمی پژوهش
«آیین‌نامه اخلاق علمی پژوهش»
نشریه تکنولوژی گاز
مواردی که در ذیل آمده است، برای رعایت اصول اخلاق پژوهش و ایجاد بستری صحیح و نشاط‌انگیز در راستای انجام تحقیقات علمی می‌باشد. امید است، با حفظ احترام متقابل پژوهشی و رعایت اصول اخلاقی، شرایطی فراهم شود که شاهد پژوهش‌های نو و ارزنده باشیم.
- گزارش یک نتیجه آزمایشگاهی، خروجی یک کد شبیه‌سازی و تئوری یک مسئله که آزمایش، اجرا و محاسبه نشده اخلاقی است.
- دست‌کاری (حذف کردن یا اضافه کردن) داده‌های نهایی آزمایشگاهی، خروجی کد شبیه‌سازی و داده‌های تئوری یک مسئله، به‌طوری‌که منجر به نمودارهایی با ظاهر مناسب و صحیح شود، اخلاقی است.
- دست‌کاری کردن عمدی در تجهیزات آزمایشگاهی، دستگاه‌ها و یا در کدهای شبیه‌سازی به‌گونه‌ای که روند آزمایش یا شبیه‌سازی را به‌گونه‌ای تغییر دهد که نتایج حاصل از آن نسبت به کار قبلی جدید و نو به نظر برسد، کار غیراخلاقی است.
- استفاده از نتایج پژوهشی (آزمایشگاهی، شبیه‌سازی و تئوری) دیگران، شامل جداول، نمودارها، روابط و شکل‌ها بدون اجازه و بدون اشاره به مرجع مرتبط غیراخلاقی است.
- استفاده از نرم‌افزارهای شبیه‌سازی دیگران، ابزار آزمایشگاهی دیگران و یا استفاده از هر رابطه و یا هر برنامه‌ای از دیگران بدون کسب اجازه از آن‌ها و بدون اشاره به مرجع و مأخذ، غیراخلاقی است.
- استفاده از جملات مهم و تأثیرگذار از مقالات، کتب، متن‌ها و یا مفاهیم و مستندات که قبلاً درجایی دیگر به چاپ رسیده باشد، بدون ذکر مرجع و مأخذ غیراخلاقی است.
- متن‌ها و جملات برگرفته از مقالات دیگر ضمن ذکر مرجع، باید به‌گونه‌ای باشد که با ادبیات و جمله‌بندی جدید بازنویسی شود و یا در گیومه نوشته شود. کپی‌برداری عین جملات از دیگران بدون هیچ تغییری حتی اگر با ذکر مرجع هم باشد، غیراخلاقی است.
- استفاده از متن‌ها و جملات مهم و تأثیرگذار مقالات و کتب و مستندات چاپ‌شده درجایی دیگر در بخشی نتایج مقاله، حتی اگر هم با ذکر مرجع همراه باشد و هم نوشتار و جمله‌بندی آن تغییر کرده باشد، شایسته نیست و غیراخلاقی است. بخش نتایج مقالات باید بدیع و تراوش شده از تحلیل نویسندگان باشد.
- فهرست نویسندگان مقاله صرفاً باید محدود به افرادی باشد که سهم مؤثری در پدید آوردن اثر داشته‌اند، شامل: اجرای پروژه، پردازش داده‌ها، ترسیم نموداری، تحلیل نموداری، آنالیز نتایج و نوشتن و تدوین اثر.
- ذکر نکردن نام افرادی که در پژوهش سهم مؤثری داشته‌اند مصداق رفتار غیراخلاقی پژوهشی است، همچنین ذکر نام افرادی که هیچ نقش مؤثری در هیچ‌کدام از مراحل (اجرا، پردازش داده‌ها، ترسیم و تحلیل نموداری و ...) پژوهش نداشته‌اند غیراخلاقی است.
- مقاله‌ای که در آن استاد راهنمای یک پایان‌نامه (ارشد و دکتری) با اندکی تغییر کوچک در آن، به نام خود اثری به چاپ می‌رساند (مقاله، کتاب، طرح تحقیقاتی، پروژه و ...) و نام دانشجویان و نویسندگان همکار را در نظر نمی‌گیرد، از مصادیق بارز بی‌اخلاقی پژوهشی است.
- نویسنده باید نهایت دقت در امانت‌داری را رعایت کند تا ازیک‌طرف کار وی مشمول سرقت ادبی نشود و از طرف دیگر حقی از نویسنده یا نویسندگان دیگر ضایع نشود. در ذکر مطالب از سایر نشریات، منبع مطالب را به شکل درست و دقیق ذکر کند. مقالهٔ وی قبلاً در هیچ‌یک از نشریات داخلی و خارجی یا مجموعه‌ی مقاله‌های سمینارها و مجامع علمی به چاپ نرسیده باشد و یا به‌طور همزمان برای سایر مجله‌ها ارسال نشده باشد.